Stały rozwój nowych firm – zarówno mniejszych jak i większych powoduje nieunikniony wzrost konkurencji na rynku biznesowym. Przedsiębiorcy prześcigają się w walce o potencjalnego klienta i niestety nie zawsze w tej walce stosują sprawiedliwe i prawnie dopuszczone metody, co wówczas skutkuje tym, iż niektóre z firm padają ofiarami nieuczciwej konkurencji.
Jak rozpoznań czyn nieuczciwej konkurencji?
Problem ten reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta za czyn nieuczciwej konkurencji uznaje każde działanie, które jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża ono lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Ustawa wylicza także przykładowy katalog konkretnych działań, jakie należy uznać za godzące w interesy firmy. Wśród nich znalazły się:
Wprowadzające w błąd oznaczenia przedsiębiorstwa.
Chodzi tu o posługiwanie się przez konkurenta firmą, nazwą, godłem, skrótem literowym lub innym charakterystycznym symbolem, wcześniej już używanymi zgodnie z prawem do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.
Wprowadzające w błąd oznaczenia geograficzne towarów i usług.
Mamy z tym do czynienia, gdy nieuczciwy rywal opatruje swoje produkty fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym, wskazującym na błędne pochodzenie towaru lub używa takiego oznaczenia chociażby w reklamie, listach handlowych czy rachunkach. Nieuczciwym czynem jest również używanie chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych.
Wprowadzające w błąd oznaczenia towarów i usług.
W tym przypadku działanie przedsiębiorcy narusza prawo, jeżeli dokonuje on albo zaprzestaje oznaczenia produktów w taki sposób, iż może wprowadzić w błąd klientów co do ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy i konserwacji. Czynem nieuczciwej konkurencji jest również zatajenie informacji o ryzyku, jakie wiąże się z korzystaniem z danego produktu.
Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.
Takie działanie jest bezprawne, jeśli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Tajemnice przedsiębiorstwa stanowią wszelkie informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne, jak również inne, posiadające wartość gospodarczą, pod warunkiem, że nie zostały podane do publicznej wiadomości, a dodatkowo przedsiębiorca podjął działania zmierzające do zachowania ich poufnego charakteru. Karalne jest zarówno przekazywanie takich tajemnic, jak również ich nabywanie. Konkurent może jednak uwolnić się w tym przypadku od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że poufne dane nabył odpłatnie i w dobrej wierze.
Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy.
Odpowiedzialność cywilna grozi za nakłanianie zarówno klientów danego przedsiębiorcy do takich czynów, jak również osób świadczących pracę na rzecz przedsiębiorcy do niewywiązania się z obowiązków pracowniczych. Ważne jest, by w wyniku bezprawnego działania doszło do przysporzenia korzyści sprawcy lub osobom trzecim albo powstała szkoda u przedsiębiorcy.
Naśladownictwo produktów.
Chodzi tu o kopiowanie zewnętrznego opakowania produktu za pomocą technicznych środków reprodukcji w wyniku którego klienci zostają wprowadzeni w błąd co do producenta lub produktu.
Utrudnianie dostępu do rynku.
To utrudnianie może nastąpić przykładowo poprzez sprzedaż produktów poniżej kosztów ich wytworzenia, nakłanianie osób trzecich do niedokonywania zakupu towarów u innych przedsiębiorców czy podejmowanie działań mających na celu wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy
Przekupstwo osoby pełniącej funkcje publiczne.
Stosowanie nieuczciwej lub zakazanej reklamy.
Za takie należy uznać reklamy, które są m.in. sprzeczne z przepisami prawa, dobrymi obyczajami, które wprowadzają klientów w błąd, lub odwołują się do uczuć klientów poprzez wywołanie uczucia lęku, wykorzystują wiarę w przesądy czy łatwowierność dzieci. Także uporczywe nagabywanie klienta w miejscach publicznych oraz przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów stanowi nieuczciwą reklamę
Prowadzenie sprzedaży premiowej.
Premia musi zostać przyznana wszystkim lub niektórym konsumentom w związku z zakupem przez nich towarów lub usług. Ważnym jest, by premia stanowiła inny towar lub usługę niż przedmiot sprzedaży, a dodatkowo nie może przedstawiać niewielkiej wartości lub być próbką towaru.
Organizowanie sprzedaży lawinowej.
Sprzedaż lawinowa polega na proponowaniu nabywania towarów lub usług poprzez składanie klientom obietnicy uzyskania korzyści materialnej za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych zakupów, które to osoby uzyskałyby podobne korzyści materialne w zamian za nakłonienie kolejnych osób do udziału w tak zorganizowanym systemie.
Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie.
Chodzi tu m.in. o takie działania jak rozpowszechnianie wiadomości wprowadzających w błąd lub nieprawdziwych dotyczących osób kierujących przedsiębiorstwem, stosowanych cenach, sytuacji prawnej lub gospodarczej firmy, a także o posługiwanie się nieprawdziwymi atestami, nierzetelnymi wynikami badań lub nierzetelnymi informacjami o przyznanych wyróżnieniach.
Wprowadzanie do obrotu marek zależnych od właściciela sieci.
W tym wypadku ograniczenie to dotyczy wyłącznie sieci sklepów dyskontowych i polega na zakazie dopuszczania do obrotu towarów w ilości przewyższającej 20% wartości obrotów z markami stanowiącymi własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych.
Powyższe działania w krótkim czasie mogą nie tylko przynieść ogromne straty finansowe, ale również spowodować utratę zaufania klientów do firmy i jej wypracowanej przez lata renomy. Zbyt późne zareagowanie lub zbagatelizowanie tego problemu może znacznie utrudnić, a niekiedy nawet uniemożliwić późniejsze próby ratowania lub odzyskania utraconej pozycji rynkowej. Jak już wspomniano, powyższe wyliczenie ma charakter otwarty, co oznacza, iż także inne działania, nieujęte w ustawie, jeżeli spełniają warunki czynu nieuczciwej konkurencji, zostaną uznane przez sąd za prawnie zakazane, a przedsiębiorca będzie mógł dochodzić ochrony swojego biznesu na drodze sądowej.
Warto wspomnieć, że często za działaniami godzącymi w dobro firmy stoi były pracownik, który odchodząc zabiera ze sobą – a niekiedy nawet wykrada – niewykle cenną bazę danych osobowych klientów oraz tajemnice przedsiębiorstwa, które następnie wykorzystuje podczas pracy u nowego pracodawcy. Pomimo, iż firmy zabezpieczają się przed tego typu działaniami, stosując w umowach o pracę klauzule o zakazie konkurencji, to jednak nie zawsze jest to pewne i skuteczne zabezpieczenie. Zdarza się również, iż to konkurencja podsyła nam zwiadowcę, który pod przykryciem wykonywania obowiązków pracowniczych pozyskuje i przekazuje naszemu gospodarczemu rywalowi niezwykle cenne informacje biznesowe.
W biznesowych opałach pomoże detektyw
Jednak czyny nieuczciwej konkurencji nierzadko są trudne do udokumentowania. Jeśli przedsiębiorca podejmuje decyzję, by samemu dowodzić prawnie niedopuszczalnych zachowań ze strony rywala biznesowego, musi zdawać sobie sprawę, że często takie działanie na własną rękę będzie nieskuteczne. Firmy, które naruszają bezprawnymi działaniami interes innego przedsiębiorcy dbają, by nie pozostawić przy tym procederze żadnych śladów. To nie oznacza jednak, że pokrzywdzony przedsiębiorca nie ma żadnych szans w starciu z nieuczciwym konkurentem. Z pomocą w tej walce może przyjść prywatny detektyw, który jest w stanie rzetelnie i dogłębnie zweryfikować i przeanalizować podejmowane przez konkurencję kroki oraz ustalić źródło przecieku. By ochronić nasze gospodarcze interesy, detektyw w szczególności:
zbierze obszerną dokumentację fotograficzną, ustali firmy lub osoby odpowiedzialne za produkcję, marketing i sprzedaż konkurencyjnych produktów, udokumentuje fakt posługiwania się przywłaszczonymi znakami towarowymi, ustali pracowników bądź osoby odpowiedzialne za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, zlokalizuje źródło dystrybucji kwestionowanych towarów.
Co więcej, całość podjętych działań i czynności oraz zdobytych w ten sposób informacji detektyw starannie udokumentuje w raporcie, przekazywanym każdorazowo klientowi po zakończeniu działań. Sprawozdanie to może posłużyć za silny argument dowodowy w postępowaniu sądowym, a co więcej, prywatny detektyw może wystąpić w procesie jako świadek.
Jeżeli czyny nieuczciwej konkurencji dotknęły Państwa firmę, nie warto zwlekać z podjęciem odpowiednich kroków lub liczyć na samoistne rozwiązanie tego problemu. Warto powierzyć sprawę profesjonalnym detektywm – Biuro Detektywistyczne Rangotis skutecznie pomaga walczyć z podmiotami dopuszczającymi się praktyk nieuczciwej konkurencji. Nasi wykwalifikowani detektywi pozyskają mocne dowody, które będą ważnym materiałem podczas postępowania w sądzie. detektyw ustalą również dane osób i firm odpowiedzialnych za niezgodne z prawem działania marketingowe i zdobędą dowody poświadczające takie postępowanie oraz zidentyfikują osoby odpowiedzialne za produkcję podrabianych produktów, a także ich dostawców. Ponadto przedstawią stosowny raport z przebiegu podjętych czynności oraz załączą dokumentację fotograficzną lub audiowizualną (chociażby w przypadku zastosowania zakupu kontrolowanego poświadczającego niedopuszczalne zachowania).
Dodatkowo, dzięki kompleksowej analizie informacji pozyskanych w trakcie wywiadu gospodarczego lub środowiskowego ustalą nieuczciwe powiązania biznesowe, takie jak np. wszelkiego rodzaju zmowy cenowe.
Co powinno zaniepokoić przedsiębiorcę?
W rzeczywistości wolnorynkowej całkowicie naturalnym zjawiskiem są okresy gorszej i lepszej koniunktury gospodarczej. Istnieją jednak pewne symptomy, które powinny wzmożyć czujność przedsiębiorcy, gdyż mogą one świadczyć o wystąpieniu skutków działań nieuczciwej konkurencji. Są to w szczególności:
nagłe i nieuzasadnione zrywanie współpracy przez obecnych kontrahentów,
utrzymujące się przez dłuższy czas trudności w znalezieniu nowych zamówień i kontraktów,
nagły i nieuzasadniony spadek zajmowanej pozycji na rynku.
Każdy przedsiębiorca, już od początkowych chwil prowadzenia działalności gospodarczej powinien zachować najwyższą czujność, starannie analizować okoliczności i zwracać uwagę, by w porę wykryć i zapobiec dalszemu podejmowaniu przez konkurentów niedozwolonych działań, godzących w interesy przedsiębiorstwa.
Środki prawne do walki z nieuczciwą konkurencją
Prawo przewiduje szeroki wachlarz środków, mających na celu prawną ochronę przedsiębiorcy w stosunku do którego konkurencja zastosowała bezprawne działania. Może on dochodzić roszczeń na drodze sądowej zarówno w postępowaniu cywilnym jak i karnym.
Odpowiedzialność cywilna
Wspomniana już w artykule ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje odpowiedzialność cywilną nieuczciwego przedsiębiorcy. Konkurent, który padł ofiarą bezprawnych praktyk biznesowych może wystąpić ze stosownym pozwem do wydziału cywilnego lub gospodarczego właściwego miejscowo sądu.
Przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
zaniechania niedozwolonych działań,
usunięcia skutków niedozwolonych działań,
złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych,
wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych,
zarządzenia określonej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Co do zasady, podmiotem uprawnionym do wystąpienia z powyższymi żądaniami jest przedsiębiorca, jednak ustawa przewiduje również wyjątki od tej reguły – zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt. 2 z niektórymi roszczeniami takimi jak żądanie: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie oraz zarządzenia określonej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego, może w imieniu przedsiębiorcy wystąpić krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców. Uzyskuje ona takie uprawnienie w przypadku, jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji zagraża lub narusza interesy konsumentów.
Przedsiębiorca, który chce dochodzić roszczeń cywilnoprawnych musi jednak pamiętać, że ciężar dowodu wykazania czynu nieuczciwej konkurencji oraz zakresu wyrządzonej szkody spoczywa na nim. Ponadto musi on także wykazać ponad wszelką wątpliwość, że za szkodę odpowiada konkretny, wskazany z nazwy, nieuczciwy przedsiębiorca. Z kolei ciężar dowodu prawdziwości oznaczeń lub informacji umieszczanych na towarach albo opakowaniach lub wypowiedzi zawartych w reklamie spoczywa na osobie, której zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji związany z wprowadzeniem w błąd.
Przedsiębiorca nie powinien również zwlekać w walce z nieuczciwą konkurencją, gdyż roszczenia z tego tytułu przedawniają się z upływem trzech lat, przy czym bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie dla każdego naruszenia. Przed wniesieniem sprawy do sądu, przedsiębiorca powinien również przygotować rzetelny i niepodważalny materiał dowodowy, gdyż w przypadku, gdy wniesione powództwo okaże się w opinii sądu bezzasadne, na wniosek pozwanego sąd może nakazać powodowi złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Dodatkowo, jeżeli na skutek wniesienia powództwa powstała u pozwanego szkoda, może on żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
Odpowiedzialność karna
Środki cywilnoprawne to jednak niejedyne narzędzia do zwalczania i zapobiegania nieuczciwej konkurencji w biznesie. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje również pociągnięcie nieuczciwych przedsiębiorców do odpowiedzialności karnej za popełnienie określonych przestępstw lub wykroczeń przeciwko rywalom gospodarczym. Zgodnie z przepisami, osobie, która wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa i tym samym wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Takiej samej karze podlega ten, kto uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej, a także ten, kto za pomocą technicznych środków reprodukcji, kopiuje zewnętrzną postać produktu lub tak skopiowany towar wprowadza do obrotu, stwarzając tym samym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, i jednocześnie wyrządza swym zachowaniem poważną szkodę przedsiębiorcy. Natomiast osoba, która organizuje system sprzedaży lawinowej lub systemem takim kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Ustawa przewiduje również możliwość wymierzenia kary aresztu albo grzywny osobie, która:
– oznaczając lub wbrew obowiązkowi nie oznaczając towarów albo usług, wprowadza klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów lub usług albo nie informuje o ryzyku, jakie wiąże się z korzystaniem z nich, i naraża w ten sposób klientów na szkodę;
– dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, loterii promocyjnych lub sprzedaży;
– rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy;
– w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim, rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa.
Trzeba przy tym zaznaczyć, że ściganie przestępstw jakie zostały ujęte w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji następuje na wniosek pokrzywdzonego, natomiast ściganie wykroczeń – na jego żądanie. W niektórych przypadkach z żądaniem ścigania określonych wykroczeń przewidzianych przez ustawę może wystąpić także krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców.
Jeśli masz podejrzenia, że ktoś kopiuje Twój pomysł lub korzysta z Twoich zasobów informacji, nie zwlekaj i jak najszybciej zacznij działać! Jednocześnie zapraszamy również na naszą stronę internetową www.detektyw.com, gdzie można znaleźć więcej informacji o korzyściach wynikających ze współpracy firm z prywatnym detektywem.
