W ostatnim artykule poruszyliśmy kwestię pomocy prywatnego detektywa podczas wykonywania badań DNA mających na celu ustalenie bądź zaprzeczenie ojcostwa. Dziś przedstawiamy, jakie kroki możemy przedsięwziąć, dysponując wiarygodnym dokumentem.
Mam wynik i co dalej?
Posiadając dokument zawierający analizę porównywanego materiału genetycznego otwiera się przed nami droga uprawniająca do żądania sądowego ustalenia bądź zaprzeczenia ojcostwa albo do żądania ustalenia bezskuteczności uznania. Kwestie te zostały uregulowane w art. 62 – 86 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Sądowe zaprzeczenie ojcostwa
Ma to duże znaczenie w przypadku dzieci zrodzonych w wyniku zdrady w trakcie trwania małżeństwa. Kodeks cywilny zawiera domniemania prawne, które mają ułatwić ustalenie ojcostwa. W przypadku dziecka urodzonego w związku małżeńskim domniemywa się, że dziecko pochodzi od męża matki. Podobnie uważa się, jeżeli dziecko urodzi się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa. Co istotne, okres ten liczony jest nie od momentu ogłoszenia wyroku, ale od daty jego uprawomocnienia się. Z kolei jeżeli dziecko przyjdzie na świat przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża.
Domniemania te można jednak w każdej chwili obalić na drodze sądowego zaprzeczenia ojcostwa, wykazując, iż mąż matki nie jest biologicznym ojcem dziecka. Wykluczenie ojcostwa można udowodnić, posługując się wynikiem badań DNA, który jest w zasadzie jedynym obiektywnym dowodem w tym postępowaniu.
Uprawnieni
Kompetencję do wytoczenia tego powództwa posiadają:
- mąż matki
- matka dziecka
- dziecko
- przedstawiciel ustawowy męża matki, jeżeli mąż został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Terminy
Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu sześciu miesięcy od urodzenia dziecka.
Z kolei dziecko może wystąpić z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa męża swojej matki po uzyskaniu pełnoletności, nie później jednak niż w ciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności.
Przedstawiciel ustawowy męża matki może wystąpić z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel powziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później – sześć miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął.
W przypadku, kiedy przedstawiciel ustawowy męża całkowicie ubezwłasnowolnionego nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, mąż może wytoczyć powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku sześć miesięcy od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, a jeżeli mąż powziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później – sześć miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął.
Podobnie rzecz ma się w sytuacji, gdy mąż matki zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu terminu do wytoczenia przysługującego mu powództwa i mimo istnienia podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego nie został ubezwłasnowolniony. Wówczas może on wytoczyć powództwo w ciągu sześciu miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń, a gdy powziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później – w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął.
Pozwani
- Mąż matki powinien wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko dziecku.
- Matka powinna wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko mężowi i dziecku, a jeżeli mąż nie żyje – przeciwko dziecku.
- Dziecko powinno wytoczyć powództwo przeciwko mężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko jej mężowi. Jeżeli mąż matki nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Niedopuszczalność zaprzeczenia
Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka, jak również wówczas, gdy dziecko zostało poczęte w następstwie zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę.
Sądowe ustalenie ojcostwa
Powyżej opisane domniemanie ojcostwa męża matki nie ma zastosowania w przypadku urodzenia dziecka przez kobietę niezamężną w okresie poprzedzającym zawarcie przez nią małżeństwa. Wówczas do ustalenia ojcostwa może dojść albo na podstawie uznania dziecka przez ojca albo na podstawie orzeczenia sądu.
Domniemanie ojcostwa opiera się w tym przypadku na fakcie współżycia cielesnego z matką dziecka między trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. Ponadto domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto był dawcą komórki rozrodczej.
Do sądowego ustalenia ojcostwa dochodzi najczęściej w przypadku, gdy domniemany ojciec nie chce uznać dziecka, a rzadziej, gdy uznaniu sprzeciwia się matka dziecka. To na osobie żądającej sądowego ustalenia ojcostwa ciąży obowiązek przedstawienia dowodu potwierdzającego wysnuwane przez nią domniemanie.
Jednak również i ono może zostać obalone poprzez wykazanie przez zainteresowaną stronę, że mężczyzna, mimo obcowania płciowego z matką dziecka nie jest ojcem dziecka.
Uprawnieni
Do wystąpienia z powództwem o sądowe ustalenie ojcostwa mają prawo:
- domniemany ojciec dziecka,
- przedstawiciel ustawowy domniemanego ojca, jeśli ten jest ubezwłasnowolniony,
- matka dziecka, a w przypadku, gdy jest ona niepełnoletnia – jej przedstawiciel ustawowy,
- pełnoletnie dziecko; w przypadku małoletniego w jego imieniu występuje przedstawiciel ustawowy. W razie śmierci dziecka, które było powodem w sprawie o ustalenie ojcostwa, ustalenia mogą dochodzić jego zstępni.
Termin
Powództwo o ustalenie ojcostwa nie jest ograniczone żadnym terminem z wyjątkiem powództwa matki i domniemanego ojca, którzy mogą zrealizować swoje uprawniania do czasu osiągnięcia przez dziecko pelnoletności.
Pozwani
- Dziecko albo matka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
- Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a gdy matka nie żyje – przeciwko dziecku.
- Sąd w wyroku ustalającym ojcostwo wskazuje pozwanego, jako mężczyznę, który w świetle przedstawionego materiału dowodowego jest dla dziecka ojcem biologicznym. Jeżeli okoliczność ta nie zostanie udowodniona, sąd powództwo oddali, jednocześnie stwierdzając, że dany mężczyzna nie jest ojcem dziecka.
Niedopuszczalność
Z żądaniem sądowego ustalenia ojcostwa nie można wystąpić po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności.
Ustalenie bezskuteczności uznania
Poprzez złożenie oświadczenia w odpowiedniej formie o uznaniu dziecka mężczyzna przyznaje, że jest rzeczywistym ojcem dziecka. Jednak do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, zarówno mężczyzna, który uznał dziecko, dziecko jak i jego matka mogą żądać ustalenia bezskuteczności takiego uznania. Dodatkowo, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego z żądaniem takim może wystąpić prokurator.
Termin
Mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka.
Dziecko może żądać ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa, jeżeli uznający mężczyzna nie jest jego ojcem. Z żądaniem tym dziecko może wystąpić po dojściu do pełnoletności, nie później jednak niż w ciągu trzech lat od jej osiągnięcia.
Pozwani
- Mężczyzna, który uznał ojcostwo, wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko dziecku.
- Matka wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko dziecku i mężczyźnie, który uznał ojcostwo, a jeżeli mężczyzna ten nie żyje – przeciwko dziecku.
- Dziecko wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko mężczyźnie, który uznał ojcostwo i przeciwko matce, a gdy matka nie żyje – tylko przeciwko temu mężczyźnie. Jeżeli mężczyzna ten nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Niedopuszczalność
Wystąpienie z tym powództwem jest niedopuszczalne w razie śmierci dziecka. Także po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie może być wytoczone ani przez matkę dziecka, ani przez mężczyznę, który uznał ojcostwo.
Szerokie kompetencje prokuratora
Ponadto w każdej z trzech powyższych sytuacji ze stosownym powództwem może wystąpić prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Nie jest on przy tym związany żadnym terminem, co oznacza, że może wnieść pozew w każdym czasie.
Zadbaj o dowody
W każdym z wyżej opisanych przypadków strona zainteresowana uzyskaniem wyroku powinna wnioskować o postanowienie sądu na przeprowadzenie badań DNA ustalających ojcostwo albo może wykorzystać gotową opinię biegłych z przeprowadzonych już wcześniej badań DNA. Jednak co ważne, muszą być to badania ustalające ojcostwo do celów sądowych, bowiem w przeciwnym razie sąd nie dopuści dowodu. Takie genetyczne analizy można sporządzić za pośrednictwem Biura Detektywistycznego Rangotis i posłużyć się uzyskanym w ten sposób wynikiem w trakcie rozprawy. Współpracujemy z atestowanymi i sprawdzonymi laboratoriami medycznymi, zapewniając tym samym gwarancję wiarygodnych i rzetelnych badań DNA.
Zapraszamy na naszą stronę internetową www.detektyw.com.pl, gdzie znajdą Państwo więcej informacji nie tylko na temat badań DNA, ale również pomocy świadczonej przez detektywa podczas spraw rozwodowych czy alimentacyjnych. Biuro Detektywistyczne Rangotis jest współtworzone przez zespół doświadczonych śledczych, którzy pomogą nawet w najbardziej zawiłych przypadkach osobistych. Dodatkowo współpracujemy z renomowanymi prawnikami i kwalifikowanymi psychologami, dzięki czemu możemy zaoferować naszym klientom pełne wsparcie na każdym etapie śledztwa.
