Czy prywatny detektyw może założyć podsłuch?
Zapewne wiele osób zastanawiało się nad podsłuchiwaniem kogoś. Najczęściej taka myśl pojawia się podczas podejrzeń o niewierność małżonka. Bardzo często wydaje nam się wtedy, że wystarczy skorzystać z usług prywatnego detektywa, aby śledzić każdy krok partnera oraz sprawdzić, czy nasze podejrzenia są słuszne. Należy jednak pamiętać, że detektyw jest objęty takim samym prawem jak my, natomiast kary za jego nieprzestrzeganie mogą być takie same bądź nawet wyższe w przypadku profesjonalnych prywatnych detektywów.
Jednak to nie oznacza, że współpraca z detektywem nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jakimi jest odkrycie prawdy. Prywatny detektyw jednak pomoże ci osiągnąć to w sposób legalny.
Detektyw – czy może wszystko?
„Podejrzewam, że mój mąż (lub żona) mnie zdradza. Chcę na to dowód. Ile kosztuje zlecenie podsłuchu?”
To jedno z najczęstszych pytań w agencji detektywistycznej. Często wyobrażamy sobie, że prywatny detektyw, jak w filmach, zainstalowałby niewidzialne podsłuchy ukryte w światłach, stykach czy długopisach. W rzeczywistości to nie działa w ten sposób. Nie możesz zlecić agencji detektywistycznej założenia podsłuchu w swoim domu. To jest nielegalne. Prywatny detektyw nie zaryzykuje zawieszenia licencji bądź dostania kary pozbawienia wolności. Nie oznacza to, że w tym przypadku nic się nie da zrobić.
Wiele osób ma wrażenie, często wykreowane przez amerykańskie filmy, że prywatny detektyw ma bardzo szerokie uprawnienia, prawie na równi z policją. Może to prawda, ale tylko w Stanach Zjednoczonych – w naszym kraju podlega prawu, które nakłada na niego znaczne ograniczenia. Każda agencja detektywistyczna działająca w Polsce musi legalnie gromadzić dowody, w przeciwnym razie dojdzie do wszczęcia postępowania karnego, a uzyskane dowody zostaną uznane za bezwartościowe w trakcie postępowania.
Jeśli potrzebujesz skorzystać z usług prywatnego detektywa, upewnij się, że posiada ważną licencję i przestrzega prawa. Dzięki temu nie będziesz narażony na nielegalne pozyskiwanie materiałów. Współpraca z biegłymi to także gwarancja uzyskania materiału dowodowego, który można włączyć do postępowania sądowego i stanowi cenny element w sprawie, dlatego też jest to niezwykle ważne, aby były one legalnie zdobyte. Licencjonowany i legalny detektyw będzie również kierował się w swoich działaniach przepisami, dotyczącymi podsłuchów.
Podsłuchiwanie to przestępstwo… ale nie we wszystkich sytuacjach.
Zlecanie podsłuchów bezpośrednio lub pośrednio jest zabronione przez różne przepisy prawa. Wspomina o tym m.in. art. 267 § 3 Kodeksu karnego – jeżeli ktoś, w celu uzyskania informacji, do których nie jest uprawniony, instaluje lub korzysta z urządzenia podsłuchowego, urządzenia obrazującego lub innego sprzętu lub oprogramowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do 2 lat. Dla prywatnego detektywa kara więzienia może być jeszcze surowsza.
Musi zachowywać się w swojej pracy zgodnie z tym, co jest dozwolone i zabronione przez ustawę o usługach detektywistycznych. Artykuł 45 tej ustawy stanowi: „Kto podczas świadczenia usług detektywistycznych wykonuje czynności ustawowo zastrzeżone dla organów i instytucji państwowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do lat 3”.
A podsłuch zarezerwowany jest dla działalności Policji (nie mogą sami decydować – musi być zatwierdzona przez sąd rejonowy), ABW lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Na przykład, jeśli niewierny małżonek dowie się, że to detektyw brał udział w podsłuchu, może – zgodnie z wymogami Kodeksu karnego – zgłosić to do prokuratury.
Trudno jednak oskarżyć współmałżonkę o naruszenie przepisów o ochronie prywatności i informacji, jeśli planuje nagrywać dźwięk przez podsłuchiwanie we własnym domu. Tutaj jednak nie wyjaśniamy jasno warunków poszczególnych sądów. Ogólnie można powiedzieć, że jeśli nagrywamy rozmowy, w których uczestniczymy, nie jest to nielegalne. Zastrzegamy sobie również prawo do rozpowszechniania takich rozmów.
Przecież trudno się nie zgodzić, że nie mamy prawa do uzyskania informacji, skoro ta informacja pojawia się w rozmowie z nami. Detektywi mogą nam powiedzieć, gdzie kupić urządzenie nagrywające oraz jak je zainstalować. Prawo nie zabrania poradnictwa.
Co więc może zrobić detektyw, jeśli chce legalnie zdobyć dowody?
Umowa zawarta z agencją detektywistyczną jest umową powierniczą. Gdy tylko podpiszemy umowę, jasno określamy zakres i przebieg czynności, które wykonuje detektyw. Podstawą pracy prywatnego detektywa jest zbieranie informacji różnymi technikami prawnymi, w ramach przepisów prawa.
Dlatego prywatny detektyw może:
- prowadzić dyskretny wywiad środowiskowy,
- prowadzić obserwację,
- może robić zdjęcia i nagrywać filmy w miejscach publicznych
Na podstawie zebranych informacji prywatny detektyw sporządza raport końcowy, który wysyła swojemu klientowi. W sądzie można przedstawić tylko legalnie zebrane dowody bez obawy o konsekwencje karne zarówno dla detektywa, jak i klienta. Zgodnie z polskimi przepisami prywatnym detektywom nie wolno podsłuchiwać! Prawa i obowiązki wynikają z artykułu 6 ustawy o służbach śledczych, który stanowi, że prywatni detektywi muszą „kierować się zasadami etyki, lojalnością wobec zlecającego usługę i szczególną starannością, aby nie naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela”.
Zlecenie podsłuchu – czy detektyw może je przyjąć?
Polskie prawo wyraźnie określa, jakie podmioty mogą wykorzystywać podsłuchy w ramach swoich procedur operacyjnych. Władzami są: Policja, ABW, CBA, Straż Graniczna, Wywiad Skarbowy, Służba Wywiadu Wojskowego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Agencja Wywiadu, Żandarmeria Wojskowa.
Żaden z nich nie może jednak samodzielnie decydować o przeprowadzeniu podsłuchu – wymagana jest na to zgoda sądu rejonowego (a czasem prokuratora) i cały proces musi odbywać się ze szczególną uwagą na surowe przepisy prawa. Jak widać, żadna z profesji nie może wykorzystywać podsłuchu bez nakazu. Mało tego – kara za podsłuch jest surowa – zaczyna się od utraty prawa do wykonywania zawodu, aż do kary pozbawienia wolności. Nielegalne jest nie tylko nagranie, ale także korzystanie z cudzego nagrania.
Czy możesz legalnie kogoś podsłuchiwać?
Ogólnie rzecz biorąc, podsłuch jest nielegalny, ale w przypadku rozwodu sądy często akceptują dowody podsłuchu. Sąd ma do tego prawo, ale druga strona najprawdopodobniej wniesie oskarżenia i poprosi o analizę autentyczności nagrań. W wielu sprawach rozwodowych taśmy dowiodły zdrady i winy w rozpadzie małżeństwa, jednocześnie bez konsekwencji prawnych dla strony, która wykorzystała jako materiał dowodowy nagrania, pozyskane w sposób nielegalny, czyli bez wiedzy małżonka.
Detektyw a podsłuch – w czym może nam pomóc?
Nie ma powodu, dla którego doświadczony prywatny detektyw nie mógłby udzielić nam cennej pomocy przy podsłuchu. Przede wszystkim detektywi mają duże doświadczenie w lokalizowaniu urządzeń do podsłuchu, które zostały już zainstalowane. Jeśli więc podejrzewasz, że ktoś bliski lub zupełnie obcy zainstalował takie urządzenie w Twoim mieszkaniu, miejscu pracy, samochodzie lub telefonie, prywatny detektyw pomoże Ci je zlokalizować i wyłączyć.
Nie jest to rzadkie zjawisko — podsłuchy niezwykle często są częścią tego, co jest znane jako wywiad gospodarczy. Po drugie, detektyw może pomóc klientowi w wyborze odpowiedniego sprzętu i miejsca jego zainstalowania. Tak, to nie pomyłka – chociaż detektywi (ani żadna inna osoba trzecia) nie mogą instalować programów podsłuchowych, każdy z nas może to zrobić w swoim mieszkaniu, w naszych samochodach lub w swoim miejscu pracy.
Podsłuchiwanie żony przez podejrzliwego męża, bądź na odwrót może być legalne, jednak jedynie w sytuacji spełnienia pewnych warunków. Tutaj detektyw może pomóc, wyraźnie pokazując, jak i gdzie możemy zainstalować sprzęt nagrywający. Doświadczony detektyw podpowie, jak założyć w domu podsłuch, aby nagrania nim wykonane były czytelne, a samo urządzenie nie zostało wykryte.
Pomocne mogą być również wskazówki dotyczące podsłuchiwania w samochodach, ponieważ nie jest łatwo nagrać je tak, aby były zrozumiałe, ze względu na hałas dobiegający z samochodu. Możesz chcieć wiedzieć, jak podsłuchiwać telefon żony, ale zanim się na to zdecydujesz, skonsultuj się z detektywem. Prawdopodobnie istnieją legalne i znacznie mniej ryzykowne sposoby na uzyskanie ważnych informacji, które wykonasz bez łamania prawa.
Należy zauważyć, że instalacja podsłuchu oraz wykorzystywanie takich nagrań (nagrań osób trzecich, bez naszej obecności) jest sama w sobie naruszeniem przepisów, chociaż – w zależności od kontekstu – te nagrania mogłyby zostać wniesione do sprawy i my sami bylibyśmy uniewinnieni. Ta opcja powinna być jednak traktowana jako ostateczność. W pierwszej kolejności najlepszym rozwiązaniem będzie skontaktowanie się z prywatnym detektywem i podjęcie legalnych kroków, zaproponowanych przez specjalistę. Dopiero jeśli te metody zawiodą – możemy spróbować innych działań.
Ile kosztuje urządzenie do podsłuchu?
Cena urządzenia służącego do podsłuchiwania zawsze zależy od rodzaju urządzenia, którego potrzebujemy do nagrania rozmowy w naszej sprawie. Ceny za podsłuchy i rejestratory wahają się od 100 zł wzwyż. Kupując urządzenie pamiętaj, aby dokładnie zapoznać się z wydajnością baterii i spisać pojemność pamięci, aby nie zawieść się podczas korzystania z urządzenia oraz nie wydać niepotrzebnie pieniędzy.
Detektyw a podsłuch – podsumowanie.
Więc nawet jeśli prywatny detektyw nie ma uprawnień do instalowania urządzeń podsłuchowych i żadna profesjonalna agencja detektywistyczna nie powinna zgodzić się na tego rodzaju zlecenie, nie oznacza to, że nie możesz uzyskać pomocy. Doświadczony detektyw wykryje już zainstalowane urządzenia do podsłuchu w twoim domu, samochodzie bądź miejscu pracy, a także podpowie jak i gdzie je zainstalować. Dzięki temu możesz zwiększyć skuteczność dochodzenia i uniknąć problemów z prawem, a także dotrzeć do prawdy oraz wygrać sprawę w sądzie.
